τετράδια

ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΔΙΑΛΟΓΟΥ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΚΡΙΤΙΚΗΣ

Σαμίρ (Samir) Αμίν (Amin)

Υπήρξε ένας από τους ιδεολογικούς «μέντορες» και φίλος του Ανδρέα Παπανδρέου, που μετέφρασε στα ελληνικά το βιβλίο του για την παγκόσμια συσσώρευση του κεφαλαίου. Ο Σαμίρ Αμίν ήταν από τους πρώτους που δέχτηκαν τηλεφώνημα του ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ τον Οκτώβριο του 1981, όταν ο Παπανδρέου ανέλαβε εντολή σχηματισμού κυβέρνησης, μετά από μισό αιώνα πολιτικής κυριαρχίας της ελληνικής δεξιάς. Ο γαλλοαιγύπτιος οικονομολόγος, ένα από τα μεγάλα ονόματα των νεομαρξιστικών οικονομικών, ανταποκρίθηκε στην πρόσκληση και ήρθε στην Αθήνα. Η συμβουλή του στον Ανδρέα ήταν να κάνει την Ελλάδα «γέφυρα» ανατολής και δύσης, βορρά και νότου, μια ιδέα όμως που μόνο πολύ μερικά πραγματοποιήθηκε. Ο ίδιος ο Αμίν θεωρεί ότι, από τους Έλληνες πολιτικούς, μόνο ο Μακάριος κατάλαβε πλήρως και σε βάθος και προσπάθησε να εφαρμόσει αυτή την ιδέα, επικρίνει όμως και τους Άραβες ηγέτες που δεν ανταποκρίθηκαν όσο θάπρεπε στα ανοίγματα της Αθήνας. Γεννημένος στο Κάιρο το 1931, ο Αμίν συνδύασε πάντα τη θεωρία (είναι συγγραφέας μιας πληθώρας βιβλίων) με την πολιτική δράση ως εκφραστής κυρίως του «Τρίτου Κόσμου», του «Νότου» που αντιπροσωπεύει την καταπληκτική πλειοψηφία της ανθρωπότητας και είναι αυτή η δράση που προσδιορίζει την κάπως «νομαδική» του ζωή, μοιρασμένη ανάμεσα στα τρία σπίτια του (Παρίσι, Ντακάρ, Κάιρο) και τις πρωτεύυσες του κόσμου, ιδίως τις πρωτεύουσες της αμιφισβήτησης. Πιστεύει ότι τα κοινωνικά κινήματα και ο Νότος θα αντιδράσουν, όταν θα έρθει προς πληρωμή ο λογαριασμός, με τη μορφή ύφεσης, μαζικής ανεργίας, ίσως πολέμου, φοβάται όμως ταυτόχρονα ότι τέτοιες αντιδράσεις, χωρίς ένα απαραίτητο νέο όραμα, μπορούν να ηττηθούν αφήνοντας τον καπιταλισμό της «καταστροφικής» εποχής του να προχωρήσει στο έργο του.


Κείμενα

  • Η δυνατότητα για ένα νέο διεθνισμό. Οι δυσκολίες για ένα δεύτερο σοσιαλιστικό κύμα,

    Τεύχος 55-56 | άνοιξη-καλοκαίρι 2009