ΔΟΚΙΜΙΟ – ΜΕΛΕΤΕΣ

1. Λουκάς Αξελός, Ανάμεσα στις Συμπληγάδες: Ηθική και πολιτική – Ηγεμονία και Συμμαχίες – Πατριωτισμός και Διεθνισμός, εκδ. Στοχαστής, Αθήνα 2015. H σχέση ηθικής και πολιτικής ως αξιακό στοιχείο, το ακανθώδες ζήτημα των συμμαχιών, της ηγεμονίας αλλά και του νέου εθνικού-λαϊκού μπλοκ ως αποφασιστικού αποτρεπτικού παράγοντα στις διαρκείς επιθέσεις της αριστοκρατίας του χρήματος και η σχέση πατριωτισμού-διεθνισμού σε ό,τι αφορά τις κυρίαρχες και υποτελείς τάξεις με το εκρηκτικό αυτό δίπτυχο, αλλά και η σύνδεση ή απόκλιση του δημοκρατικού πατριωτισμού με τον αυθεντικό διεθνισμό, είναι τα τρία θεμελιώδη ζητήματα της προβληματικής του συγγραφέως που εξετάζονται σε αυτόν τον τόμο τόσο στη σφαίρα της θεωρητικής προσέγγισης, όσο και των πρακτικών αποτελεσμάτων.

2. Σταύρος Λυγερός, Η ισλαμική τρομοκρατία, εκδ. Πατάκη, Αθήνα 2016. Η ισλαμική τρομοκρατία είναι το πρώτο βιβλίο της «διλογίας» του Σταύρου Λυγερού που θα μπορούσε να έχει τίτλο «Η εκδίκηση του Ισλάμ» και θέμα τις συνέπειες της στρατηγικής των Αμερικανών για «αναμόρφωση» της Μέσης Ανατολής μέσω στρατιωτικών επεμβάσεων. Ο συγγραφέας εδώ αναλύει την ασυμβατότητα του ισλαμικού φονταμεταλισμού με τις ανοικτές δυτικές κοινωνίες, την οποία τόσο αριστεροί όσο και μεταμοντέρνοι φιλελεύθεροι παρακάμπτουν με εξόφθαλμο δογματισμό.

3. Ρούντι Ρινάλντι, «Άσχημη περίοδο διαλέξατε να διαφωνήσετε…», Μια κατάθεση για τη μετάλλαξη του ΣΥΡΙΖΑ, εκδ. Α/συνέχεια, Αθήνα 2016. Το βασικό ερώτημα που διατρέχει το βιβλίο του Ρούντι Ρινάλντι, είναι εάν η πορεία του ΣΥΡΙΖΑ ήταν προδιαγεγραμμένη ή μπορούσε να είναι διαφορετική και μάλιστα σε συνάρτηση με το ερώτημα του τι κυρίως χρειάζεται σήμερα. Ο Ρινάλντι, νιώθοντας το βάρος της ευθύνης και του χρέους ενός εκ των οποίων βρέθηκαν στο επίκεντρο των εξελίξεων και των γεγονότων και έχοντας την πεποίθηση ότι είναι αναγκαίος ο αυτοκριτικός αναστοχασμός, επιχειρεί μια αποτίμηση των μεθοδολογιών και των πρακτικών που ακολουθήθηκαν σε κομβικά ζητήματα χάραξης πολιτικής στη χώρα τη χρονική περίοδο από το καλοκαίρι του 2014 μέχρι σήμερα, φωτίζοντας πλευρές όχι και τόσο γνωστές στο αναγνωστικό κοινό. Οι απόψεις του συγγραφέα που εκφέρονται στην παρούσα έκδοση αν και προσωπικές, ωστόσο, διαπνέονται από θεωρητική τόλμη και εμβάθυνση στα γεγονότα με «αριστερή» σφραγίδα.

4. Bασίλης Ασημακόπουλος, Πορεία Αριστερά: Επισημάνσεις και εκτιμήσεις για την εξέλιξη του ΣΥΡΙΖΑ και άλλες ιστορίες, εκδ. Γόρδιος, Αθήνα 2016. Τα γεγονότα της πρόσφατης πολιτικής συγκυρίας και ιστορικής περιόδου ειδωμένα μέσα από τη συγκεκριμένη ιδεολογικό-πολιτική ματιά του Βασίλη Ασημακόπουλου, που αντανακλά τη στράτευσή του στο χώρο της αντιιμπεριαλιστικής-σοσιαλιστικής Αριστεράς. Η μεταμόρφωση του ΣΥΡΙΖΑ σε ένα κόμμα αλλαγής φρουράς στο πλαίσιο του μνημονίου δεν αποτέλεσε κεραυνό εν αιθρία σύμφωνα με όσα καταγγέλλει ο συγγραφέας. Υπήρξε μια συστημική μετατόπιση του κόμματος και στρατηγική διολίσθησή του σε μια οργανική αστικοποίηση με παραδοσιακούς όρους ήδη από τον Ιούνιο του 2012 έως σήμερα. Μάλιστα, σε μια μαχητική προσπάθεια ερμηνείας του παρελθόντος και σύνδεσής του με το παρόν με γκραμσιανούς όρους, ο Ασημακόπουλος κάνει εύστοχες συνδέσεις της αντίστοιχης μακροχρόνιας διολίσθησης του ΠΑΣΟΚ από το 1974 έως το 1990 με αυτής του ΣΥΡΙΖΑ.

5-6. Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης, Ο φάρος της Κόπραινας, εκδ. Ίδρυμα Ακτία Νικόπολις, Πρέβεζα 2015 και Ο Ελευθέριος Βενιζέλος και το κόμμα των Φιλελευθέρων στην Ήπειρο – Σίμος, Καραπάνος, Γαρουφαλιάς, Επιστολές, έγγραφα και μαρτυρίες, εκδ. Historical Quest, Αθήνα 2015. Δύο ακόμη συγγραφικοί καρποί του Ελπιδοφόρου Ιντζέμπελη που φέρνουν στην επιφάνεια και στο φως σημαντικά και ανεξερεύνητα κομμάτια της τοπικής ιστορίας της Ηπείρου. Στο πρώτο βιβλίο πλούσιο φωτογραφικό και αρχειακό υλικό συγκεντρώνεται σε μια ενδιαφέρουσα έκδοση από το Ίδρυμα Ακτία Νικόπολις σχετικά με το ιστορικό κτήριο του Φάρου της Κόπραινας, ένα σύμβολο για την αειφόρο ανάπτυξη της αλιευτικής περιοχής του Αμβρακικού Κόλπου, ενώ στο δεύτερο βιβλίο μέσα από την κριτική συγκέντρωση και σχολιασμό επιστολών, εγγράφων, μαρτυριών και φωτογραφικού υλικού, ο Ιντζέμπελης κατορθώνει να αναπαραστήσει γλαφυρά το πολιτικό σκηνικό της Ηπείρου τη δεκαετία του 1910-1920, όπου μεσουρανούσε το πολιτικό άστρο του Ελευθέριου Βενιζέλου.

7. Δημήτριος Απ. Καραμπερόπουλος, Ένας όψιμος, άδικος επικριτής του επαναστάτη Ρήγα Βελεστινλή, εκδ. Επιστημονική Εταιρεία Μελέτης Φερών – Βελεστίνου – Ρήγα, Αθήνα 2015. Στην παρούσα έκδοση ο ακαταπόνητος μελετητής του Ρήγα, Δ. Καραμπερόπουλος καταπιάνεται με την άδικη επίκριση του Γιώργου Τόλια σε συνοδευτικό κείμενο στην πρόσφατη έκδοση της Χάρτας της Ελλάδος (εκδ. Μένανδρος, Αθήνα 2009) που υποστηρίζει ότι ο Ρήγας δεν είχε «ενιαίο συγκροτημένο πολιτικό πρόγραμμα» και «ενιαία σύλληψη, επιτελικό σχεδιασμό, ειδική στόχευση», ούτε και «θεωρητική προσέγγιση», με μοναδικό του όπλο στην τεκμηρίωση το ίδιο το έργο του Ρήγα, αλλά και την κατάδειξη της ελλιπούς και ατελούς μελέτης εκ μέρους του Τόλια των έργων του Ρήγα, η οποία ανασύρει στην επιφάνεια και ένα ευρύτερο και σοβαρότερο πρόβλημα, αυτό των ανεπαρκών ιστορικών ερευνών στη χώρα μας που βρίθουν ανακριβειών.

8. Κώστας Ευθυμίου, «Εργατική Βοήθεια» και «Κοινωνική Αλληλεγγύη»: Δύο παραδείγματα ταξικής αλληλέγγυας δράσης στην Ελλάδα του μεσοπολέμου, εκδ. Οι Εκδόσεις των Συναδέλφων, Αθήνα 2014. Η, εν πολλοίς άγνωστη, ιστορία δύο οργανώσεων ταξικής αλληλέγγυας δράσης στα χρόνια του Μεσοπολέμου: της Εργατικής Βοήθειας (1924-1936) και της Κοινωνικής Αλληλεγγύης (1933-1936) που δημιουργήθηκαν από τους Έλληνες κομμουνιστές, καταγράφεται στην ενδιαφέρουσα και διεισδυτική μελέτη του Κώστα Ευθυμίου αναδεικνύοντας μια ιδιαίτερη πτυχή της ιστορίας του εργατικού κινήματος στην Ελλάδα και της διαδρομής της Αριστεράς. Μιας ιστορίας και μιας διαδρομής που στη σύγχρονη πολιτική συγκυρία μπορεί να αποτελέσει ένα πολύτιμο μάθημα αγωνιστικού ήθους και πολιτικής ευθύνης.

9. Νίκου Κ. Ψημμένου, Η φιλοσοφία του Φίλιππου Ιωάννου. Ερμηνευτική Προσέγγιση, εκδ. Δώτιον, Ιωάννινα 2014. Μια αξιόλογη και εμπεριστατωμένη μελέτη για το έργο του Φίλιππου Ιωάννου, που διδάσκοντας επί σαράντα περίπου χρόνια στο Πρώτο Πανεπιστήμιο της ελεύθερης πλέον Ελλάδας της μετεπαναστατικής περιόδου, άρθρωσε έναν σημαίνοντα φιλοσοφικό λόγο, τον οποίο και ανιχνεύει και ανασυγκροτεί με συστηματικό τρόπο ο συγγραφέας.

10. Δαμιανός Βασιλειάδης, Οι οφειλές της Γερμανίας προς την Ελλάδα, εκδ. Γόρδιος, Αθήνα 2015. Με ένα φλέγον θέμα ηθικής, πολιτικής, οικονομικής, νομικής και πολιτισμικής σημασίας καταπιάνεται στο νέο του βιβλίο ο Δαμιανός Βασιλειάδης ρίχνοντας, όμως, φως και σε μια σχεδόν άγνωστη πτυχή του όλου ζητήματος. Εκτός δηλαδή από τη δράση του Εθνικού Συμβουλίου διεκδίκησης των οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα (ΕΣΔΟΓΕ) που ξεκίνησε τη σύστασή του με πρωτοβουλία του Μανώλη Γλέζου το 1995 και αναλύεται συστηματικά στο παρόν βιβλίο, παράλληλα καταγράφεται και η πολύπτυχη δράση πολιτικών φορέων, οργανώσεων και προσωπικοτήτων στη Γερμανία που είναι αλληλέγγυες στο δίκαιο αγώνα της Ελλάδας.

11. Κώστας Ν. Λιναρδάτος, Η Καταιγίδα: Το σπίτι με τις αναμνήσεις (Κατοχή-Αντίσταση-Αγώνες-Διώξεις), εκδ. Επικαιρότητα, Αθήνα 2014. Ένα ιστορικό, αυτοβιογραφικό οδοιπορικό στην Ελλάδα της γενιάς του 1940. Ένα βιβλίο αναμνήσεων και μνήμης με την υπογραφή του Κώστα Λιναρδάτου που με λογοτεχνική χροιά αλλά και ιστορική ευθύνη περιγράφει τα γεγονότα που τάραξαν τη χώρα την εποχή της Κατοχής και της Εθνικής Αντίστασης.

12. Συλλογικό, Μάκης Αποστολάτος: 10 κείμενα για το έργο του, εκδ. www.vakxikon.gr, Aθήνα 2016. Δέκα κείμενα-καταθέσεις για τον λογοτέχνη, κριτικό και εκδότη Μάκη Αποστολάτο που επιχειρούν να αποτυπώσουν το πολυδιάστατο έργο του, αποτίοντας φόρο τιμής σε έναν παθιασμένο εργάτη των γραμμάτων και της τέχνης με την υπογραφή των Γιώργου Δάγλα, Αχιλλέα Σπυρόπουλου, Χριστίνας Λιναρδάκη κ.ά.

13. Κρήτη και Τουρκοκρητικοί, Η ομορφιά της μνήμης. Μαντινάδες, παροιμίες, εκφράσεις, γλωσσοδέτες, εισαγωγή-επιμέλεια: Μουφιντέ Πεκίν, εκδ. Έρεισμα, Χανιά 2014. To βιβλίο αυτό που πρωτοκυκλοφόρησε στην Κωνσταντινούπολη το 2007 και πλέον μεταφράστηκε και στην ελληνική γλώσσα επιχειρεί μια «ανθολόγηση» της προφορικής παράδοσης, της μη χειροπιαστής πολιτιστικής κληρονομιάς που ο τουρκοκρητικός πληθυσμός μετέφερε από γενιά σε γενιά μέσα από τις μαντινάδες, τους γλωσσοδέτες, τα έπη, τα παραμύθια, τις παροιμίες και τους ιδιωματισμούς στις νέες του πατρίδες. Μια πλούσια «γλωσσική» κληρονομιά που κρατιέται ζωντανή χάρη στην ομορφιά της μνήμης, από τους κάθε λογής εκπατρισμένους και στην προκειμένη περίπτωση τους μουσουλμάνους που εκπατρίστηκαν από διάφορες περιοχές της Ελλάδας στη Μικρά Ασία με την Σύμβαση Ανταλλαγής Πληθυσμών που υπογράφτηκε στις 30 Ιανουαρίου του 1923.

14. Χρήστος Μαχαιρίδης, Μικρασιατική τραγωδία: Ελευθέριος Βενιζέλος ο ηγέτης του λάθους, τόμ. Α΄, εκδ. Κέντρο Μικρασιατικών και Ποντιακών Ερευνών – Εκδ. Έρεισμα, Χανιά 2015. Το βιβλίο αυτό, καρπός επίπονης και συστηματικής έρευνας του Χρήστου Μαχαιρίδη, τοποθετεί την τραγωδία των Ελλήνων της Ανατολής στα ιστορικά της συμφραζόμενα όχι για να δικαιολογήσει τους πρωταίτιους της τραγωδίας ούτε για να κάνει συμψηφισμούς, αλλά μέσω της ιστορικοποίησής της να βοηθήσει στην κατανόηση και την επούλωση των τραυμάτων, αλλά και στη συγκρότηση ιστορικής συνείδησης. Η μικρασιατική τραγωδία και ο ιδιότυπος ρόλος του Ελευθέριου Βενιζέλου στη χάραξη των ιστορικών τεκταινόμενων καταγράφεται και οπτικοποιείται από τον συγγραφέα με πλούσιο φωτογραφικό υλικό και μαρτυρίες παραδίδοντας έτσι στο αναγνωστικό κοινό ένα πολύτιμο και ιστορικό έρεισμα στη μελέτη της Μικρασιατικής Καταστροφής.

ΠΟΙΗΣΗ

1. Γιώργος Γκανέλης, Εκτός Εαυτού, εκδ. Στοχαστής, Αθήνα 2015. Στη νέα του ποιητική συλλογή ο Γκανέλης με στωική καρτερία μπαίνει σε επικίνδυνες στιχουργικά ατραπούς, όπου πρωταγωνιστούν ο Θάνατος και η Ζωή, σε ένα έργο εφιαλτικό, έτσι όπως αυτό γράφεται από τη σύγχρονη Ιστορία. Οι στίχοι παραπαίουν στα σκοτεινά και πυροβολούν σχεδόν εξ επαφής την υποκρισία, ξετυλίγοντας την πλεκτάνη της ζωής «που πέρασε σαν ασύντακτη πρόταση…». Δείγμα γραφής: Ανακατεύω το μυαλό μου μ’ ένα κουτάλι/Σε σκληρό νερό με πολύ χλώριο/Του ρίχνω καρυκεύματα και κύβους σοφίας/Μπλε αλάτι από κατάλευκες θάλασσες/Το βράζω για είκοσι λεπτά/Στο χαλασμένο μάτι της κουζίνας./Και το τρώω ωμό με βρόμικα χέρια.

2. Ελπιδοφόρος Ιντζέμπελης, Το ημερολόγιο μιας μικρής απουσίας, εκδ. Στοχαστής, Αθήνα 2015. Απουσία της πατρίδας και του έρωτα… Αυτό είναι το λιτό σκηνικό του μικρού αυτού ποιητικού ημερολογίου που έρχεται να μας συστήσει τον συγγραφέα Ελπιδοφόρο Ιντζέμπελη και στο χώρο της ποίησης. Δείγμα γραφής: Η απουσία της πάτριας γης/αυτής που περίμενε να φτάσει ο Οδυσσέας/η νοσταλγία της επιστροφής/το όνειρο της γυναίκας που σε προσμένει/χαράχτηκαν στο πλατύ μέτωπό μου./Τις κρύες νύχτες η μοναξιά ατσαλώνει τη θέληση να προχωρήσω./Γέρνοντας το άμοιρο κορμί συνεχίζω./Η νύχτα θα περάσει.

3. Χρήστος Μαχαιρίδης, Εγκαύματα μνήμης, εκδ. Έρεισμα, Χανιά 2014. Η συλλογή αυτή περιέχει οκτώ ποιητικές ενότητες κατάκρισης της πολιτικής και της πολεμικότητας, που μοιάζουν με κραυγή αγωνίας για το αδιέξοδο του σύγχρονου πολιτισμού συνεχούς βίας και φρίκης. Δείγμα γραφής: …Κόθορνοι της αλλαγής,/Δερματέμποροι και τοκογλύφοι/της πατρίδας,/στη νέα τραγωδία./Θράκη, Κύπρος, Αρχιπέλαγος./ Πίδακες πετρελαίου,/στους τάφους των Ηρώων,/για νεκρικές ωδές…

4. Τριαντάφυλλος Σερμέτης, Μύχιες Παύσεις, εκδ. Πηγή, Θεσσαλονίκη 2015. Ποίηση διαποτισμένη από φιλοσοφική ενατένιση, ποίηση που αγγίζει «εν συντομία» το ρήγμα του έρωτα, της (επ)ανάστασης και της νοσταλγίας. Δείγμα γραφής: Εμβαπτιζόμαστε στο φως μας,/ενώ η ψυχή μας/θραύει/τα σπαράγματά μας.

5. Ιουλία Τολιά, Ο τελετάρχης του εφήμερου, εκδ. Στοχαστής, Αθήνα 2015. Το εφήμερο της ύπαρξης, το φλερτ με το τέλος, ο χρόνος που λιγοστεύει, η αποδημία από τα επίγεια, η στιγμή που το παρόν θα γίνει για πάντα παρελθόν, συνθέτουν το σκοτεινό πλέγμα αυτής της μικρής – αποφορτισμένης από συναισθηματικές εξάρσεις – λυρικής σπουδής στον θάνατο, που καίρια αποτυπώνεται στο έργο της Ιουλίας Τολιά. Δείγμα γραφής: Στα μάτια μου δυό πεταλούδες./Όχι του έαρος./Δυό πεταλούδες/σύμβολα του εφήμερου./Με πλήττει η αγωνία των φτερών τους,/η κίνησή τους η τρομώδης./Ο ορίζοντάς τους/που μικραίνει./Ο ορίζοντάς μας…